The Magus

Ένα από τα πιο συναρπαστικά βιβλία που έχω διαβάσει στη ζωή μου είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Βρετανού συγγραφέα John Fowles με τίτλο "Ο Μάγος" (The Magus). Κυκλοφόρησε το 1966 και βασίστηκε εν μέρη στις εμπειρίες που αποκόμισε ο συγγραφέας στις Σπέτσες, όπου και δίδαξε αγγλική φιλολογία στην Αναργύρειο Σχολή Σπετσών.

«Η Ελλάδα των νησιών είναι ακόμη η Κίρκη. Δεν είναι τόπος για να κάτσει πολύν καιρό ο καλλιτέχνης -περιηγητής, εάν νοιάζεται για την ψυχή του». Ο Fowles έγραφε και ξανάγραφε το βιβλίο για δώδεκα ολόκληρα χρόνια πριν την πρώτη έκδοσή του το 1966 και παρ' όλη την επιτυχία που σημείωσε - τόσο στις πωλήσεις όσο και στις κριτικές - συνέχισε να το δουλεύει, ώσπου το 1977 εκδόθηκε στην τελική του μορφή.

Αν με ρωτάς, άξιζε τον κόπο και το χρόνο, γιατί πραγματικά οι σελίδες του «The Magus» σε ρουφάνε και χάνεις την επαφή με τον κόσμο μέχρι να το τελειώσεις και μη σου πω και για πολύ καιρό μετά, αφού η ιστορία του δεν φεύγει απ' το μυαλό σου. Και τώρα πρέπει να πω, φαντάζομαι, λίγα λόγια για την ιστορία, για το τι πραγματεύεται αυτό το παράξενο βιβλίο με τους παράξενους ήρωες, στο παράξενο νησί, αν και ο τίτλος και μόνο αλλά και η μυστικιστική, παγανιστική εικονογράφηση του εξώφυλλου δίνουν μια ιδέα για το τι θα επακολουθήσει.

Καταρχήν είναι ένα βιβλίο γεμάτο Ελλάδα (εντάξει, ίσως και να έχει και μερικά στερεότυπα για τους Έλληνες). Αλλά φράσεις όπως «Η Ελλάδα είναι σαν καθρέφτης. Σε κάνει και υποφέρεις. Μετά μαθαίνεις. Να ζεις. Με αυτό που είσαι», είναι τόσο αληθινές και πιο επίκαιρες από ποτέ. Δε νομίζεις; Αφηγητής της ιστορίας του «The Magus» είναι ο Nicholas Urfe ο οποίος είναι δάσκαλος στο Λονδίνο. Θέλοντας να ξεφύγει από τη σχέση του με την Alison, αποφασίζει να δεχτεί τη θέση του δασκάλου στη σχολή του Λόρδου Βύρωνα στο ελληνικό νησί Φράξος. Και εκεί αρχίζουν τα μυστήρια...

Μια βίλα κρυμμένη στα δέντρα με το όνομα Μπουράνι και οι φήμες για τον κοσμογυρισμένο, φιλότεχνο, ζάπλουτο ιδιοκτήτη της, τον Maurice Conchis, ότι συνεργάστηκε με τους Γερμανούς στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, μαγνητίζουν τον Nicholas. Πριν καλά καλά καταλάβει το πως, βρίσκεται μπλεγμένος στα ψυχολογικά παιχνίδια του Conchis και στις παράδοξες ιδέες του για τη ζωή. Καλείται να απαντήσει σε ερωτήματα του στυλ «τι πίνεις; Το νερό ή το κύμα;».

Αδυνατώντας να διαχωρίσει το πραγματικό από τον μύθο, τι είναι αληθινό και τι είναι θέατρο, ο Nicholas γίνεται πρωταγωνιστής σε ένα «Θεοπαίγνιο» (αυτός ήταν και ο εναλλακτικός τίτλος του βιβλίου) που δεν το διάλεξε. Γίνεται μάρτυρας γεγονότων που συνέβησαν στη ναζιστική κατοχή και χάνεται σε αναπαραστάσεις ελληνικών μύθων εν μέσω ποιημάτων του De Sade, για να συνειδητοποιήσει στο τέλος ότι όλα αυτά δεν αφορούν στη ζωή του Conchis αλλά στη δική του ζωή. He started a joke, but the joke was on him, κατά κάποιο τρόπο.

Εντάξει, το «The Magus» δεν είναι μόνο μυστήρια, φαντάσματα και σουρεαλιστικά παράξενα. Έχει έρωτα, έχει πάθος, έχει ένταση και ανατροπές! Έχει «άσε με να φύγω, σε μισώ», πληγωμένο εγωισμό και όλο το γυναικείο παράπονο από τότε που δημιουργήθηκε ο κόσμος. Έχει «τη μοναδική ελληνική λέξη : Ελευθερία». Έχει το αντίθετο της ελευθερας που είναι ο Θεός. Έναν Θεό που ετοιμάζει τα ζάρια αλλά παρατάει το παιχνίδι και τα πιόνια στην τύχη τους. «Γιατί δεν υπάρχει Θεός και δεν είναι παιχνίδι»...

Φωτογραφίες: 1 και 2: Εξώφυλλο και εικονογράφηση του βιβλίου.
3: Το σπίτι στις Σπέτσες, τόπος μυστηρίων...
4: Η Candice Bergen στην ταινία The Magus (1968).
5: Η Anna Karina και ο Michael Caine στην ομώνυμη ταινία.
6: Anthony Queen, Anna Karina.